Εκτός από την κατηγορία των αυτόνομων κλιματιστικών μηχανημάτων - Split Units, τα οποία προορίζονται να καλύπτουν τις ανάγκες κλιματισμού μικρών χώρων - δωματίων, υπάρχει και η κατηγορία των κλιματιστικών μηχανημάτων, τα οποία προορίζονται να καλύπτουν τις ανάγκες κλιματισμού μεγαλύτερων χώρων, όπως αίθουσες, καταστήματα, τράπεζες κλπ. αλλά και τις ανάγκες ολόκληρων κτιρίων, όπως κτίρια κατοικιών, γραφείων, βιομηχανιών, εμπορικών κτιρίων, νοσοκομείων, εκπαιδευτηρίων κλπ. Τα μηχανήματα αυτά εξυπηρετούν εγκαταστάσεις Ημικεντρικού ή Κεντρικού κλιματισμού και για τον λόγο αυτό φέρουν τις αντίστοιχες ονομασίες. Στην κατηγορία αυτή ανήκουν μηχανήματα, με τα οποία οι εγκαταστάσεις κλιματισμού μπορούν να δημιουργούν, να ελέγχουν και να διατηρούν σε ικανοποιητικά επίπεδα, όλους τους συντελεστές – παράγοντες, που διαμορφώνουν τις συνθήκες και την ατμόσφαιρα άνεσης, που πρέπει να έχουν οι κλιματιζόμενοι χώροι: την θερμοκρασία, την υγρασία, την καθαρότητα του αέρα και την ανανέωση, την ταχύτητα και την κατανομή του αέρα στον χώρο και την στάθμη θορύβου.
Τα μηχανήματα ημικεντρικού κλιματισμού επιλέγονται συνήθως για να καλύψουν τις ανάγκες μεσαίων χώρων (από 100m2 έως 500m2) και πολλές φορές καλύπτουν ανάγκες κλιματισμού έτοιμων χώρων μιας και η τοποθέτηση - εγκατάσταση τους αλλά και οι οικοδομικές επεμβάσεις που απαιτούνται είναι σχετικά περιορισμένης κλίμακας. Αντιθέτως, τα μηχανήματα κεντρικού κλιματισμού καλύπτουν ανάγκες κλιματισμού μεγάλων χώρων και κτιρίων και ως εκ τούτου απαιτούνται εκτεταμένες εγκαταστάσεις και σημαντικές οικοδομικές επεμβάσεις και προβλέψεις στις οικοδομές, με αποτέλεσμα, να επιλέγονται από κατασκευής των κτιρίων και να τοποθετούνται, σύμφωνα με τις αντίστοιχες μελέτες κατά τα στάδια ανέγερσης των κτιρίων. Βεβαίως, πολλές φορές, για λόγους ευελιξίας των εγκαταστάσεων κλιματισμού, οικονομικότερης λειτουργίας και ανεξαρτησίας λειτουργίας, σε πολλές εφαρμογές επιλέγονται μηχανήματα ημικεντρικού κλιματισμού, για να καλύψουν ανάγκες μεγάλων χώρων ή κτιρίων. Στην περίπτωση αυτή, υπάρχουν πολλά μηχανήματα ημικεντρικού κλιματισμού, που εξυπηρετούν αντίστοιχες περιοχές - ζώνες - κλιματισμού.
Κατάταξη των μηχανημάτων ημικεντρικού-κεντρικού κλιματισμού
Μπορούμε να ‘’κατηγοριοποιήσουμε’’ τα μηχανήματα αυτά σε διάφορες ομάδες - κατηγορίες, οι κυριότερες των οποίων είναι οι εξής:
α) Ανάλογα με την δυναμικότητα τους διακρίνονται σε:
- Μηχανήματα ημικεντρικού κλιματισμού με ψυκτική ισχύ 12,5 KW ~ 70,0 KW
- Μηχανήματα κεντρικού κλιματισμού με ψυκτική ισχύ 75,0 KW ~ 1.800,0 KW
- Πολύ μεγάλα ψυκτικά συγκροτήματα με ψυκτική ισχύ 1800,0 KW ~7.000,0 KW και άνω.
β) Ανάλογα με την δυνατότητα λειτουργίας διακρίνονται σε:
- Μηχανήματα μόνο ψύξης (Cooling only systems)
- Μηχανήματα ψύξης ή θέρμανσης (Ηeat Pump systems) Αντλίες θερμότητας
- Μηχανήματα ψύξης και θέρμανσης (ταυτόχρονα) (Ηeat Recovery systems) με ανάκτηση θερμότητας
γ) Ανάλογα με τον τρόπο ψύξης του συμπυκνωτή και την παραγωγή μέσου ψύξης διακρίνονται σε:
- Μηχανήματα αέρος - αέρος. Αερόψυκτα μηχανήματα αέρα - Μονάδες αέρα (Αir to Air systems). Συνήθως πρόκειται για μηχανήματα ημικεντρικού κλιματισμού τύπου αεραγωγών.
- Μηχανήματα αέρος-νερού. Αερόψυκτα μηχανήματα νερού - Ψύκτες νερού (Αir -to- Water systems). Οι αερόψυκτοι ψύκτες νερού, ανάλογα με την δυναμικότητα τους, συναντώνται και σε εγκαταστάσεις ημικεντρικού κλιματισμού αλλά και σε εγκαταστάσεις κεντρικού κλιματισμού και καλύπτουν πλήθος εφαρμογών οικιακού και εμπορικού κλιματισμού.
- Μηχανήματα νερού - αέρος. Υδρόψυκτα μηχανήματα αέρα - Μονάδες αέρα (Water Cooled Units). Είναι γνωστά μηχανήματα κυρίως ως τύπου CONCOLE (κονσόλες υδρόψυκτες) και χρησιμοποιούνται ως μονάδες απευθείας εκτόνωσης και κυρίως με υδρόψυκτο συμπυκνωτή ο οποίος ψύχεται είτε με νερό απορριπτόμενο, είτε με νερό ψυχόμενο από πύργο ψύξης σε κεντρικές εγκαταστάσεις (Ηydronic systems). Eίναι προφανείς οι λόγοι, που τα μηχανήματα αυτά βαίνουν προς κατάργηση από την αγορά.
- Μηχανήματα νερού - νερού. Πρόκειται για υδρόψυκτα μηχανήματα νερού - Ψύκτες νερού (Water- Cooled Chillers). Οι υδρόψυκτοι ψύκτες συναντώνται μόνο σε εγκαταστάσεις κεντρικού θερινού κλιματισμού.
δ) Ανάλογα με τον τρόπο συγκρότησης και την τοποθέτηση τους:
- Μονάδες διαιρούμενου τύπου - Μονάδες αέρα (Split - System Units). Σε συνδυασμό με την κατηγορία μηχανημάτων (Air-to-Air systems), δηλαδή διαιρούμενες μονάδες Αέρα - Αέρα αποτελούν την πλέον δημοφιλή και διαδεδομένη κατηγορία ημικεντρικών μηχανημάτων κλιματισμού. Οι μονάδες αυτές αποτελούν επέκταση της κατηγορίας των μηχανημάτων split type και συναντώνται σχεδόν σε όλους τους τύπους (κασέτες , ψευδοροφής- αεραγωγών - ‘’καναλάτα’’, εμφανή οροφής και τύπου δαπέδου - ‘’ντουλάπες’’) αλλά με μεγαλύτερες δυναμικότητες από αυτές των split type.
- Μονάδες αυτόνομου τύπου - Μονάδες αέρα (Single - Package Units). Μπορεί να είναι οριζόντιου ή κατακόρυφου τύπου αυτόνομες μονάδες και συνήθως τοποθετούνται σε κλειστούς χώρους και φέρουν φυγοκεντρικούς ανεμιστήρες για την μεταφορά του αέρα και στην πλευρά του εξατμιστή και στην πλευρά του συμπυκνωτή.
- Αυτόνομες μονάδες δώματος-Μονάδες αέρα (Package Rooftop Units). Πρόκειται για πλήρως αυτόνομες και προσυγκροτημένες μονάδες κλιματισμού και συνήθως τοποθετούνται εξωτερικά, πλησίον των κλιματιζόμενων χώρων, για την εύκολη σύνδεση των αεραγωγών. Όλες οι μονάδες της κατηγορίας αυτής είναι μονάδες αέρα (καναλάτες) και συνήθως εξυπηρετούν μεσαίες - ημικεντρικές εγκαταστάσεις κλιματισμού με δίκτυα αεραγωγών για την προσαγωγή και διανομή του κλιματιζόμενου αέρα στους χώρους καθώς και την απαγωγή - επιστροφή αυτού στις μονάδες. Η ρύθμιση της ποσότητας του αέρα στους χώρους καθώς και η ρύθμιση της κατεύθυνσης του αέρα γίνεται από ειδικά εξαρτήματα των δικτύων αεραγωγών όπως είναι τα διαφράγματα αέρα και τα στόμια (περσίδες) κλιματισμού σε διάφορους τύπους (προσαγωγής, απαγωγής, απόρριψης, λήψης νωπού αέρα κλπ.).
ε) Ανάλογα με το σημείο εκτόνωσης του ψυκτικού ρευστού και τον τρόπο ψύξης των χώρων, διακρίνουμε δυο κατηγορίες μηχανημάτων ημικεντρικού - κεντρικού κλιματισμού:
- Μηχανήματα απευθείας ή άμεσης εκτόνωσης (άμεσος κλιματισμός). Στην κατηγορία αυτή ανήκουν όλα τα μηχανήματα Αέρα/Αέρα και Νερού/Αέρα. Δηλαδή, όλα τα μηχανήματα που παράγουν ψυχρό αέρα με την άμεση εκτόνωση του ψυκτικού ρευστού στον εναλλάκτη θερμότητας του εξατμιστή, ο οποίος βρίσκεται εντός ή πλησίον του κλιματιζόμενου χώρου (εσωτερική μονάδα) και κατά συνέπεια έχουμε άμεσο κλιματισμό. Στην κατηγορία αυτή των μηχανημάτων ανήκουν και τα πολυδιαιρούμενα - πολυζωνικά συστήματα κλιματισμού V.R.V ή V.R.F (Variable Refrigerant Volume ή Flow) τα οποία αποτελούν ιδιαίτερη κατηγορία.
- Μηχανήματα εμμέσου κλιματισμού. Πρόκειται για μονάδες επεξεργασίας του αέρα (ψύξη - θέρμανση, ύγρανση, φιλτράρισμα, ανάμιξη κλπ) και οι οποίες τροφοδοτούνται, μέσω δικτύου σωληνώσεων, από το ψυχρό ή θερμό νερό που παράγεται από τους ψύκτες νερού ή αντλίες θερμότητας αέρος - νερού ή και ακόμη από λέβητες θερμού νερού και κατά συνέπεια έχουμε έμμεσο κλιματισμό. Στην κατηγορία αυτή των μηχανημάτων ανήκουν οι Κεντρικές Κλιματιστικές Μονάδες (Κ.Κ.Μ.) οι οποίες συνδέονται με δίκτυα αεραγωγών για την παραγωγή και διανομή του κλιματισμένου αέρα στους χώρους.
- Επίσης, στην κατηγορία αυτή ανήκουν και οι Τοπικές Κλιματιστικές Μονάδες - Fan Coil Units (F.C.U.) οι οποίες τοποθετούνται εντός ή πολύ πλησίον των κλιματιζόμενων χώρων.
Όπως γίνεται κατανοητό, οι διάφοροι συνδυασμοί, μεταξύ των προαναφερθέντων κατηγοριών μηχανημάτων ημικεντρικού - κεντρικού κλιματισμού, δημιουργούν όλους τους τύπους των μηχανημάτων, που μπορεί να υπάρξουν στην αγορά κλιματισμού.
ΠΗΓΗ: Περιοδικό Θερμοϋδραυλικός