Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία δυναμική ανάπτυξη της Ευρωπαϊκής αγοράς. Οι εφαρμογές ηλιακών θερμικών συστημάτων για θέρμανση και ψύξη κερδίζουν αναγνώριση σε όλο και περισσότερες χώρες. Ενώ το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς το αποτελούν τα σπίτια για μια ή δύο οικογένειες, η ζήτηση από κατασκευαστικές εταιρίες, διαχειριστές κτιρίων και χρήστες εμπορικών κτιρίων αυξάνεται σημαντικά.
Τρείς παράγοντες είναι κυρίως υπεύθυνοι για την ισχυρή ανάπτυξη της χρήσης ηλιακής:
Ασφαλώς δεν είμαστε απόλυτα ικανοποιημένοι με την ανάπτυξη της αγοράς. Η αποδοχή των ηλιακών θερμικών διαφέρει από χώρα σε χώρα. Για τη βιομηχανία του κλάδου σημαίνει ότι πολλά μπορούν να γίνουν ακόμη ιδιαίτερα στις χώρες που υστερούν. Όπου η ζήτηση για θερμικά ηλιακά είναι χαμηλή σημαίνει συνήθως ότι δεν αποτελούν ελκυστική επιλογή για τους εγκαταστάτες και εμπόρους εξοπλισμού θέρμανσης. Από την άλλη πλευρά όπου η αγορά έχει την απαιτούμενη «κρίσιμη μάζα» βλέπουμε τις επιχειρήσεις να επενδύουν περισσότερο στην ανάπτυξη της αγοράς και αυτό έχει σαν συνέπεια όλο και περισσότερα κτίρια να εξοπλίζονται με ηλιακούς συλλέκτες. Η νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία για τις ΑΠΕ, σκοπεύει να πετύχει, έως το 2020, το 20% της ενέργειας να προέρχεται από Ανανεώσιμες Πηγές.
Για πρώτη φορά η θερμότητα και η ψύξη που αντιστοιχούν στο 50% των συνολικών αναγκών σε ενέργεια, καλύπτονται από μια Ευρωπαϊκή Οδηγία. Εξαρτάται από τις 27 χώρες μέλη να εφαρμόσουν αποτελεσματικά και γρήγορα την Οδηγία. Η ESTIF (European Solar Thermal Industry Federation) και οι Εθνικές Ενώσεις θα υποστηρίξουν τη διαδικασία εφαρμογής. Η Οδηγία για τις ΑΠΕ θα αποτελέσει ακόμη ένα ισχυρό μοχλό για την διάδοση των ηλιακών συστημάτων στις αγορές.
Τα ηλιακά θερμικά έχουν μια καλή θέση στη σημερινή αγορά καθώς οι λύσεις που προτείνουμε βοηθούν τους καταναλωτές και τη κοινωνία να μειώσουν τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και να μειώσουν την εξάρτηση από εισαγόμενα καύσιμα.
Για αυτό το λόγο πιστεύουμε ότι ο κλάδος μας θα επηρεαστεί λιγότερο από την οικονομική κρίση.
Με 2,1 εκατ. Τετραγωνικά μέτρα νέων εγκατεστημένων συλλεκτών η Γερμανική αγορά αύξησε το μερίδιό της στην Ευρωπαϊκή Αγορά (EU27 + Ελβετία) στο 44% νέας εγκατεστημένης ισχύος το 2008. H Ισπανία, η Ιταλία και η Γαλλία ξεπέρασαν την Ελλάδα που έμεινε στην έκτη θέση πίσω και από την Αυστρία. Στις έξη αυτές χώρες αναλογεί το 84% της Ευρωπαϊκής αγοράς θερμικών ηλιακών (όταν συγκριτικά έχουν το 54% του πληθυσμού και το 61% του ΑΕΠ).
Η μεγάλη αύξηση της Γερμανικής Αγοράς συνδυασμένη με την κυρίαρχη θέση της αποκρύβει το γεγονός ότι κάποιες από τις μικρότερες αγορές αναπτύχθηκαν επίσης ιδιαίτερα δυναμικά. Με 130.000 τετραγωνικά μέτρα νέων ηλιακών συλλεκτών η Πολωνία καταλαμβάνει πλέον την έβδομη θέση ενώ το Βέλγιο με 91.000 τετραγωνικά μέτρα συλλεκτών την 8η θέση.
Η αγορά θερμικών ηλιακών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την Ελβετία έδειξε μια πολύ ισχυρή ανάπτυξη το 2008. Η αύξηση ήταν 60% με 3,3 GWth πρόσθετης ισχύος (που αντιστοιχεί σε 4,75 εκατομμύρια τετραγωνικά μέτρα νέων ηλιακών συλλεκτών. Ενώ η μεγαλύτερη ώθηση προήλθε από τη Γερμανική αγορά που διπλασιάστηκε, η ζήτηση για τεχνολογία ηλιακών συστημάτων αναπτύχθηκε δυναμικά επίσης στις μικρότερες αγορές. Στην Αυστρία η αύξηση ήταν 24% δεν δείχνει εντυπωσιακή, αλλά η συνολική εγκατεστημένη ισχύς ανά 1000 κατοίκους έφτασε στα 29 kWth την κατατάσσει δεύτερη μετά τη Κύπρο που έχει πετύχει 61 kWth ανά 1000 κατοίκους.
Οι νέες εξελίξεις στις αγορές διαφέρουν σημαντικά. Από τη μια πλευρά χώρες που έχουν επηρεαστεί σκληρά από την οικονομική κρίση όπως η Ισπανία και η Ιρλανδία, γνωρίζουν το τέλος του έντονης οικοδομικής δραστηριότητας που ήταν ισχυρός παράγοντας ανάπτυξης της αγοράς στο πρόσφατο παρελθόν ενώ αγορές όπως της Αυστρίας δείχνουν πιο στιβαρές.
Το διάγραμμα δείχνει τη συνολική εγκατεστημένη ισχύ σε λειτουργία ανά 1000 κατοίκους. Οι αριθμοί αντιστοιχούν με το σύνολο των εγκαταστάσεων που υπολογίζεται ότι αποδίδουν ενέργεια (Η ESTIF υπολογίζει ότι η διάρκεια ζωής του μέσου συστήματος εγκατεστημένου μετά το 2009 είναι 20 χρόνια).
Φαίνεται καθαρά ότι η αξιοποίηση της ηλιακής ενέργειας δεν είναι στενά συνδεδεμένη με τις κλιματολογικές συνθήκες της κάθε χώρας. Νότιες χώρες όπως η Ελλάδα και η Κύπρος έρχονται στη 1η και 3η θέση, αλλά χώρες με το ίδιο γεωγραφικό πλάτος όπως η Ισπανία, Πορτογαλία ή Ιταλία υστερούν κατά πολύ του Ευρωπαϊκού μέσου όρου των 38 kWth/1 000 κατοίκους (54 τετραγωνικά μέτρα/1000 κατοίκους).
Την ίδια περίοδο, χώρες όπως η Γερμανία και η Αυστρία αποδεικνύουν ότι το να βρίσκονται στη Κεντρική Ευρώπη δεν τους στερεί τη δυνατότητα να προηγούνται. Το πλαίσιο της αγοράς που περιλαμβάνει, αλλά δεν περιορίζεται, τους κρατικούς μηχανισμούς στήριξης των ηλιακών εφαρμογών, έχει πιο σημαντική επιρροή από τις κλιματολογικές συνθήκες.
Η θερμική ηλιακή ενέργεια δημιουργεί οικονομικά οφέλη σε δύο επίπεδα. Μειώνει τα κόστη που συνδέονται με τη καύση εισαγόμενων ορυκτών καυσίμων ή τη χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας για θέρμανση και ψύξη. Επίσης δημιουργεί θέσεις εργασίας και πλούτο στη παραγωγή, τις πωλήσεις και τη συντήρηση των θερμικών ηλιακών συστημάτων.
Σήμερα, τα θερμικά ηλιακά εξασφαλίζουν ήδη 40.000 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης στην Ευρώπη (περίπου 1 θέση εργασίας ανά 80 kWth νέας εγκατεστημένης ισχύος. Οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές προηγούνται καθαρά στο τομέα της τεχνολογίας των θερμικών ηλιακών. Πουθενά αλλού δεν έχει αναπτυχθεί περισσότερο η τεχνολογία αυτή όσο στην Ευρώπη. Οι ηλιακοί συλλέκτες και τα προϊόντα δοκιμάζονται με τα απαιτητικά Ευρωπαϊκά πρότυπα (EN 12975 για συλλέκτες και EN 12976 για συστήματα). Πολλές μη Ευρωπαϊκές χώρες στοχεύουν στην υιοθέτηση παρόμοιων προτύπων και ακολουθούν την επιτυχημένη διάδοση του συστήματος πιστοποίησης κατά Solar Keymark που εξασφαλίζει ότι τα προϊόντα είναι σύμφωνα με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα.
Η διατήρηση και επέκταση της τεχνολογικής πρωτοπορίας είναι πολύ σημαντική για την Ευρωπαϊκή βιομηχανία των θερμικών ηλιακών. Με δεδομένη την ανάπτυξη νέων εφαρμογών όπως η ηλιακή ψύξη ή η ηλιακή θερμότητα για βιομηχανικές διεργασίες, η βιομηχανία ήδη δημιουργεί τα μελλοντικά συστήματα. Οι βιομηχανίες των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας προηγούνται ήδη στον τομέα ανάπτυξης νέων θέσεων εργασίας.
Οι συνολικές πωλήσεις της Ευρωπαϊκής Βιομηχανίας ηλιακών ξεπέρασαν πρόσφατα τα 3 δισεκατομμύρια Ευρώ. Ένα μεγάλο τμήμα αυτού του κύκλου εργασιών υποστηρίζει τοπικές επιχειρήσεις που είναι μικρομεσαίες και δραστηριοποιούνται στις πωλήσεις, σχεδιασμό, εγκαταστάσεις και συντήρηση των ηλιακών συστημάτων. Αυτές οι θέσεις εργασίας υποστηρίζουν την τοπική οικονομία και έχουν μεγάλη διάρκεια. Με απλά λόγια υποκαθιστούν εισαγόμενο καύσιμο με τοπικές θέσεις εργασίας.
Η διάδοση των ηλιακών συστημάτων στην Ελλάδα ξεκίνησε το 1974. Η χώρα μας είναι μέσα στη ομάδα που προηγείται τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε Παγκόσμιο επίπεδο. Ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια έχει αναπτυχθεί σημαντική εξαγωγική δραστηριότητα . Τα Ελληνικά προϊόντα είναι συνήθως μέσα στις πρώτες επιλογές σε όλες σχεδόν τις αγορές. Οι Έλληνες κατασκευαστές έχουν βελτώσει τόσο την απόδοση όσο και την αξιοπιστία που πιστοποιείται και από τα αποτελέσματα δοκιμών κατά EN και τα πιστοποιητικά κατά SolarKeymark που διαθέτουν.
Σήμερα στην Ελλάδα υπάρχουν 2,8 GWth εγκατεστημένης ισχύος. Τα περισσότερα συστήματα είναι ηλιακοί θερμοσίφωνες που αποτρέπουν την εκπομπή 2 εκατομμυρίων τόνων διοξειδίου του άνθρακα κάθε χρόνο. Η βιομηχανία του κλάδου έχει ετήσιο κύκλο εργασιών της τάξης των 300 εκατομμυρίων ΕΥΡΩ και εξασφαλίζει 3500 θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη δεσμεύτηκαν να αυξήσουν το μερίδιο των ΑΠΕ σε 20% έως το 2020. Καθώς η θερμότητα αποτελεί το 50% περίπου της τελικής χρήσης ενέργειας στην Ευρώπη, σημαίνει ότι το μερίδιο της θερμότητας από ΑΠΕ (Βιομάζα, Γεωθερμία, Ηλιακή Ενέργεια) πρέπει να αναπτυχθεί ιδιαίτερα για να συμβάλλει στην επίτευξη του στόχου. Καθώς η βαθιά γεωθερμία περιορίζεται σε κάποιες θέσεις και η αβαθής γεωθερμία αποτελεί τεχνολογία ενεργειακής αποδοτικότητας, η βιομάζα πρέπει επίσης να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή βιοκαυσίμων, ηλεκτροπαραγωγή και εφαρμογές μέσων και υψηλών θερμοκρασιών, γίνεται φανερό ότι τα ηλιακά θερμικά συστήματα πρέπει να έχουν μεγάλη συμμετοχή στη θερμότητα χαμηλών θερμοκρασιών.
Με πρωτοβουλία της ESTIF ολοκληρώθηκε μια μελέτη για το μακροχρόνια δυνητική αγορά ηλιακής ενέργειας. Η εργασία βασίσθηκε στη λεπτομερή μελέτη πέντε αντιπροσωπευτικών Ευρωπαϊκών αγορών και την εφαρμογή των ευρημάτων και στις υπόλοιπες. Αξιολογήθηκαν τόσο οι τεχνολογικές όσο και οι οικονομικές δυνατότητες των διάφορων εφαρμογών.
Για να καθορισθεί το ποσοστό συμμετοχής των ηλιακών θερμικών στη ζήτηση για θερμότητα στις επιλεγμένες χώρες αναφοράς, χρησιμοποιήθηκε ένα μοντέλο για τη μελλοντική ζήτηση ενέργειας, παίρνοντας υπόψη και τα μέτρα εξοικονόμησης ενέργειας βάση αυτό το μοντέλο υπολογίσθηκαν οι ανάγκες για θερμότητα και ψύξη για τα έτη 2020,2030 και 2050. Το μοντέλο περιλαμβάνει τρία σενάρια και είναι επικεντρωμένο στους ακόλουθους τομείς:
Τα τρία σενάρια ήταν Συνέχιση της παρούσας κατάστασης(BAU), - Ανάπτυξη Αγοράς και Δυναμικής προώθησης (AMD) που περιλαμβάνει μηχανισμούς οικονομικής και πολιτικής υποστήριξης όπως επιδοτήσεις και υποχρεώσεις εφαρμογής και βελτιωμένες δράσεις ανάπτυξης- Σενάριο πλήρους αξιοποίησης Πολιτικής και Έρευνας και Ανάπτυξης(RDP), που περιλαμβάνει σημαντικούς οικονομικές και πολιτικές στήριξης τόσο της αγοράς όσο και της έρευνας και ανάπτυξης.
Η συμμετοχή των Ηλιακών θερμικών στο στόχο του 20%, υποθέτοντας μείωση 9% της συνολικής καταναλισκόμενης ενέργειας λόγω εφαρμογής μέτρων εξοικονόμησης έως το 2020 σε σχέση με το 2006, θα ήταν 6,3% με βάση το RDP σενάριο και 2.4% με βάση το λιγότερο αισιόδοξο σενάριο AMD.
Σε σχέση με το συνολικό στόχο του 11,5% αύξηση από όλες τις ΑΠΕ (8,5% το μερίδιο των ΑΠΕ το τέλος του 2005) η συνεισφορά των ηλιακών θερμικών θα ήταν 12% με βάση το RDP σενάριο, 4.5% με βάση το AMD και μόλις 2.9% με βάση το BAU σενάριο.
Αν επιτευχθεί ο στόχος του δυναμικού σεναρίου RDP προβλέπεται μέση ετήσια αύξηση της Ευρωπαϊκής αγορά κατά 26% όταν για το AMD προβλέπεται 15% και για το BAU 7% αύξηση έως το 2020. Αυτό σημαίνει ότι το πεδίο των εγκατεστημένων ηλιακών συλλεκτών θα είναι μεταξύ των 97 εκατομμυρίων (BAU) ως 388 εκατομμυρίων τετραγωνικών μέτρων (RDP). Η αντίστοιχη ισχύς είναι από 67.9 GWth έως 271.6 GWth.
Σύμφωνα με το RDP το αναμενόμενο αποτέλεσμα στο τομέα της απασχόλησης θα είναι σημαντικό. Συνολικά 450.000 θέσεις εργασίας θα σχετίζονται με τον κλάδο της ηλιακής θερμότητας μέχρι το 2020. Και αυτός ο αριθμός αφορά μόνο την εσωτερική αγορά της Ευρώπης. Η συνολική επένδυση που απαιτείται για να επιτευχθεί αυτό το σενάριο υπολογίζεται σε 214 δισεκατομμύρια ΕΥΡΩ. Αυτό περιλαμβάνει τη παραγωγή σχεδιασμό και εγκατάσταση των ηλιακών θερμικών συστημάτων που θα εγκατασταθούν από το 2006 έως το 2020.
Η ενέργεια που θα αποδίδεται το 2020 υπολογίζεται σε 155 TWh . Αυτό αντιστοιχεί σε 22 δισεκατομμύρια ΤΟΕ. Η μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα ηλιακά συστήματα θα είναι 69 εκατομμύρια τόνοι.
Μέχρι το 2050 η συμμετοχή των θερμικών ηλιακών συστημάτων θα φτάσει έως το 47% με βάση το RDP ή μόλις 8% με βάση το BAU σενάριο και θα αντιστοιχούν 8 ή 2 τετραγωνικά μέτρα συλλέκτη ανά κάτοικο αντίστοιχα.
Για να επιτευχθεί η σημαντική συνεισφορά των θερμικών ηλιακών στην καταναλισκόμενη ενέργεια για θερμότητα και ψύξη, πρέπει να στοχεύσουμε στη διάδοση των συστημάτων για ηλιακή θέρμανση στις χώρες της Κεντρικής και Βόρειας Ευρώπης και σε συστήματα που συνδυάζουν θέρμανση-ζεστό νερό και κλιματισμό για τις χώρες της Μεσογείου.
Αν τα συστήματα μείνουν επικεντρωμένα στη παραγωγή ζεστού νερού χρήσης τότε η αγορά θα περιοριστεί καθώς μέχρι το 2030 θα καλυφθεί η δυνητική αγορά και οι πωλήσεις θα αφορούν κυρίως αντικαταστάσεις παλαιών συστημάτων.
Ένας άλλος σημαντικός τομέας ανάπτυξης είναι η θερμότητα χαμηλών θερμοκρασιών για τη βιομηχανία.
Login